Choć według obiegowej opinii akty notarialne kojarzone są głównie z ustanowieniem prawa własności do nieruchomości, to zgodnie z prawem dokumentują dużo więcej zdarzeń lub czynności prawnych. Zazwyczaj za sporządzenie i odczytanie aktu notarialnego odpowiada notariusz, jednak także od tej zasady są wyjątki. Czym są zatem akty notarialne?
Akt notarialny jako dokument
Akt notarialny sporządza się w dwóch przypadkach: gdy jest to wymagane przez przepisy lub gdy taką wolę wykażą obie strony, uczestniczące w zdarzeniu lub czynności prawnej. Jeśli dana czynność musi być, wg ustawy, potwierdzona aktem notarialnych, to jego brak oznacza nieważność danej czynności.
Jeśli ustawa nie przewiduje inaczej, to za sporządzenie aktu notarialnego odpowiada notariusz, który pomaga stronom w zredagowaniu ich oświadczeń woli, następnie spisuje te oświadczenia, odczytuje je obu stronom, aby finalnie podpisać.
Za sporządzenie aktu notarialnego uiszczana jest taksa notarialna oraz inne opłaty. Oryginał aktu notarialnego przez 5 lat przechowywany jest w kancelarii notarialnej. Po tym czasie dokumenty trafiają do właściwego sądu rejonowego do archiwum ksiąg wieczystych.
Kiedy dokument jest aktem notarialnym
Przy stworzeniu dokumentu, który jest aktem notarialnym, musi być spełnionych kilka zasad, zaś sam dokument powinien posiadać odpowiednią formę. Przede wszystkim musi go cechować jedność akcji, miejsca i osób.
Akty notarialne muszą również być sporządzone w języku polskim, muszą także posiadać pięć sekcji. Na początku każdego aktu notarialnego znajduje się data i miejsce jego zawarcia, podane są także dane osobowe stron a notariusz wpisuje, na jakiej podstawie określił ich tożsamość.
Po części zasadniczej aktu notarialnego musi się znaleźć część o wysokości podatków i opłat, zaś na końcu widnieją podpisy osób stawiających i notariusza, którzy potwierdzają, że znana jest im treść aktu notarialnego, którą przyjmują.
Nie tylko notariusz
Przy niektórych czynnościach oraz w sytuacjach ściśle określonych przez prawo, za sporządzenie aktu notarialnego odpowiadają inne osoby lub instytucje.
Prawo do wystawiania aktu notarialnego za granicą ma konsul polski, o ile posiada upoważnienie od Ministerstwa Sprawiedliwości. W kraju do wystawiania protestów w związku z brakiem płatności upoważnione są urzędy pocztowe.
Jeśli w danej miejscowości nie ma kancelarii notarialnej, to prawo do potwierdzenia oryginalności podpisów na niektórych dokumentach mają banki oraz przewodniczący zarządu danej gminy.
Artykuł powstał w oparciu o materiały znalezione na notariusz-bydgoszcz.com.pl.